अमेरिकामा पहिलो पटक नाइट्रोजन ग्यास प्रयोग गरेर मृत्युदण्ड दिइयो

काठमाडौं । अमेरिकाको अलाबामामा एक व्यक्तिलाई नाइट्रोजन ग्यासको प्रयोग गरेर मृत्युदण्ड दिइएको छ ।

हत्यारा केनेथ यूजीन स्मिथलाई अमेरिकी इतिहासमै पहिलो पटक नाइट्रोजन ग्यासबाट मृत्युदण्ड दिइएको हो ।

यो विधिबाट मृत्युदण्ड दिन नहुने भन्दै अधिकारकर्मीले चर्को विरोध गरेका थिए । तर, उनलाई बिहीबार सोही विधिबाट मारिएको बीबीसीले जनाएको छ ।

५८ वर्षीय स्मिथले सर्वोच्च अदालतमा दुईवटा अन्तिम अपील र एउटा संघीय पुनरावेदन अदालतमा हारेका थिए ।

यसअघि उनलाई घातक सुई दिएर मार्ने प्रयास गरिए पनि असफल भएको थियो। सुई दिन हातमा नसा फेला नपरेपछि उनी बचेका थिए ।

उनलाई सन् १९८९ मा एक प्रचारककी श्रीमती एलिजाबेथ सेनेटको हत्या अभियोगमा दोषी ठहर गरिएको थियो।

अमेरिकाको मृत्युदण्ड सूचना केन्द्रका अनुसार स्मिथ विश्वको कुनै पनि ठाउँमा शुद्ध नाइट्रोजन ग्यास प्रयोग गरी मृत्युदण्ड पाउने पहिलो व्यक्ति हुन्।

साक्षीका लागि मिडियाका पाँच सदस्यलाई भ्यानबाट एटमोरको होल्मान सुधार गृहमा लगिएको थियो। साक्षीहरुका अनुसार अन्तिम समयमा स्मिथले यो कदमले मानवतालाई एक कदम पछाडि लैजाने बताएका थिए ।

आफ्नो मास्कमा नाइट्रोजन ग्यास आउन थालेपछि उनले मुस्कुराएर आफ्नो परिवारतर्फ टाउको हल्लाएका थिए ।

उनलाई मृत घोषित गर्नु अघि दुईदेखि चार मिनेट रिसाएको र करिब पाँच मिनेट भारी सास फेरेको साक्षीहरूले बताएका छन् । अक्सिजन बिना नाइट्रोजन सास फेर्दा शरीरका कोशिका भाँचिन्छ र मृत्यु हुने चिकित्सकहरू बताउँछन् ।

अलाबा र दुई अन्य अमेरिकी राज्यले कार्यान्वयनको वैकल्पिक विधिको रूपमा नाइट्रोजन हाइपोक्सियाको प्रयोगलाई अनुमोदन गरेका छन् ।

यसअघि बिहीबार अलाबामा सुधार विभागले कैदीको अन्तिम ४८ घण्टाको विवरण सार्वजनिक गरेको थियो।

त्यसका अनुसार स्मिथका आध्यात्मिक सल्लाहकार जेफ हुडले उसले सामना गर्ने जोखिम बारे छलफल गरेका थिए । स्मिथलाई उनको परिवारका सदस्य, दुई साथी र वकिलले भेटेका थिए।

उनले दुईवटा बिस्कुट, अण्डा, अंगूरको जेली, स्याउको सस र सुन्तलाको जुस खाएका थिए । उनको अन्तिम खाना स्टेक र ह्यास ब्राउन भएको अण्डा थियो।

अलाबामाले दुई वर्षअघि स्मिथलाई घातक सुई लगाएर मृत्युदण्ड दिने प्रयास गर्‍यो, तर राज्यको मृत्यु वारेन्टको म्याद सकिनु अघि उनीहरूले सुई लगाउने नसा फेला पार्न सकेनन्।

बिहीबार राति, सर्वोच्च अदालतले उनको अन्तिम अपील पनि अस्वीकार गरेको थियो । इजलाशमा मृत्यु दण्डको विरोधमा उदारवादी तीन न्यायाधीश उभिएका थिए । तर, रुढिवादी न्यायाधीशको बहुमतले अपिल अश्विकार गर्‍यो ।

पहिलो प्रयासमा स्मिथलाई मार्न असफल भएपछि, अलाबामाले पहिले कहिल्यै परीक्षण नगरिएको मृत्युदण्डको विधि परीक्षण गर्न उनलाई ‘गिनी पिग को रूपमा चयन गरेको छ,’ न्यायाधीश सोनिया सोटोमायरले लेखेका छन्, यसलाई  ‘संसारले हेरिरहेको छ।’

गत हप्ता, संयुक्त राष्ट्र मानव अधिकारका लागि उच्च आयुक्तले अन्तर्राष्ट्रिय मानव अधिकार कानून अन्तर्गत यातना वा अन्य क्रूर, अमानवीय वा अपमानजनक व्यवहारको रुप हुने भन्दै मृत्युदण्ड रोक्न आग्रह गरेका थिए ।