विजय माल्यालाई देश फर्काउने भारतको प्रयास, ९ हजार करोड ऋण तिर्लान् ?

काठमाडौं । भारत सरकारले फरार मदिरा व्यवसायी विजय माल्यालाई देश ल्याउने प्रयास गरिरहेको छ ।

इन्डियन एक्सप्रेसका अनुसार यसका लागि सरकारले माल्यालाई बिनाशर्त भारतको जिम्मा लगाउन फ्रान्सेली अधिकारीसँग माग गरेको छ ।

माल्या हाल बेलायतमा छन् । तर, भारतले हाल माल्याको सम्पत्ति भएका हरेक देशसँग सम्पर्क गरिरहेको छ।

यदि माल्या बेलायत छोडेर अर्को देशमा भाग्छन् भने उनलाई त्यहाँबाट भारत ल्याउन धेरै समय लाग्दैन ।

रिपोर्टका अनुसार अप्रिल १५ मा काउन्टर टेररिज्म वर्किंग ग्रूपको बैठकमा माल्याको सुपुर्दगीलाई लिएर भारत र फ्रान्सबीच वार्ता भएको थियो।

तर, यो जानकारी अहिले बाहिर आएको छ । यस बैठकमा फ्रान्सले माल्यालाई केही शर्तसहित सुपुर्दगीको प्रस्ताव राखेको थियो । तर, भारतले ती सर्त हटाउन माग गरेको छ ।

बैठकमा भारतीय पक्षबाट परराष्ट्र मन्त्रालयका सहसचिव केडी देवल सहभागी थिए । यसबाहेक बैठकमा गुप्तचर निकायका धेरै अधिकारी पनि उपस्थित थिए ।

किंगफिसर एयरलाइन्सलगायत धेरै कम्पनीका मालिक भारतीय व्यापारी माल्यामाथि देशका १७ वटा बैंकको करिब ९ हजार करोड रूपैयाँ ऋण छ ।

माल्या सन् २०१६ मा देश छोडेर बेलायत भागेका थिए, जहाँबाट भारत सरकारले उनलाई स्वदेश फर्काउने प्रयास गरिरहेको छ।

माल्याविरूद्ध ठगी र मनी लान्ड्रिङका मुद्दाहरू विचाराधीन छन्। सन् २०१९ जनवरी ५ मा अदालतले माल्यालाई फरार घोषित गरेको थियो ।

गत वर्ष अनुसन्धानका क्रममा सीबीआईले माल्याले सन् २०१५/१६ मा बेलायत र फ्रान्समा ३३० करोड भारूको सम्पत्ति किनेको उल्लेख गरेको छ ।

सन् २०२० मा ईडीको अपीलमा फ्रान्सले माल्याको त्यहाँ रहेको १४ करोड रूपैयाँको सम्पत्ति जफत गरेको थियो ।

उनका पिता विठ्ठल माल्याको मृत्युपछि विजय माल्याले सन् १९७८ मा युनाइटेड ब्रूअरीज (यूबी) कम्पनी अन्तर्गत् किंगफिशर प्रिमियम नामको बियर कम्पनी खोलेका थिए।

४४ वर्षको उमेरमा माल्या युनाइटेड ब्युरिज ग्रूपको अध्यक्ष बने । यो विश्वास गरिन्छ कि आफ्नो बियरलाई थप प्रवर्द्धन गर्न माल्याले सन् २००५ मा किंगफिशर एयरलाइन्स सुरू गरे।

यसपछि फर्मुला वन टोलीलाई आईपीएल टोली किन्नुलाई किंगफिशरको विस्तारित मार्केटिङ रणनीतिको रूपमा हेरिएको थियो।

माल्याले किंगफिसरको नाममा क्यालेन्डर पनि निकाल्न थाले, जसमा मोडलहरू प्रस्तुत गरिएको थियो।

सन् २०११ देखि किंगफिसर एयरलाइन्सले घाटा व्यहोर्न थालेको थियो । सन् २०१२ सम्म स्थिति यति खराब भयो कि केहि विमानहरूको उडान रोक्नुपर्यो । कर्मचारीले तलब पाउन छाडेका थिए ।

सन् २०१२ को अन्त्यसम्म आधा भन्दा बढी विमान ग्राउन्ड गरिएको थियो।

सोही वर्षको अक्टोबर २० मा नागरिक उड्डयन महानिर्देशकले लाइसेन्स खारेज गरेका थिए । उडान सञ्चालनमा नियामकको शर्त पूरा नगरेको भन्दै यो कारबाही गरिएको थियो ।

सन् २०१४ को जुलाईसम्म कम्पनीको करिब ९ हजार करोड रूपैयाँ ऋण थियो, जुन अहिलेसम्म तिर्न सकेको छैन । यसपछि कम्पनीले आफूलाई दिवालिया घोषित गरेको थियो ।