चीनलाई भारी बन्दै बुलेट ट्रेन, अत्यधिक विकास अर्थतन्त्रका लागि घातक !

काठमाडौं । विश्वको सबैभन्दा छिटो रेल चीनमा छ । चीनले आक्रामक रूपमा आफ्नो हाई स्पीड रेल नेटवर्क विस्तार गरिरहेको छ, जसका कारण धेरै कठिनाइहरूको पनि सामना गर्नुपरेको छ।

किनकी चीनमा एक जना पनि यात्रू चढ्न नपाउने स्टेसनको संख्या लगातार बढिरहेको छ ।

जसका कारण चीनलाई आर्थिक नोक्सान भइरहेको छ । चाइना बिजनेस जर्नलले भर्खरैको एक रिपोर्टमा देशभरका कम्तिमा २६ हाई स्पीड रेल स्टेशनहरू तिनीहरूको दुर्गमता, थोरै नजिकका सुविधाहरू र कम सवारहरूको संख्याका कारण निष्क्रिय छन्।

धेरै सहरहरूमा उच्च गतिको रेल पूर्वाधारमा ठूलो लगानी गरिएको छ । तर, अझै पनि धेरै स्टेशनहरू बन्द छन्, वा फेरि कहिल्यै सञ्चालनमा छैनन् ।

एउटा उदाहरण हो, हेनान डान्झोउ हाई(स्पीड रेलवे स्टेशन, जुन सन् २०१० मा ५.६१ मिलियन डलर भन्दा बढीको लागतमा निर्माण गरिएको थियो ।

तर, सात वर्ष बितिसक्दा पनि प्रयोग हुन सकेको छैन । यहाँ दैनिक एक सयभन्दा कम यात्रू आवतजावत गर्ने गरेकाले स्टेशन निष्क्रिय भएको स्थानीय अधिकारीहरूले बताएका छन् । यो क्रम जारी रह्यो भने ठूलो नोक्सानी हुनेछ ।

यात्रू नहुँदा स्टेशनहरू बन्द
त्यहाँ धेरै स्टेशनहरू छन्, जुन केहि समयको लागि सञ्चालित थिए । तर, यात्रूहरूको अभावका कारण अब प्रयोगमा छैनन्।

पर्यवेक्षकहरू भन्छन्, ‘उच्च-गति रेलको ठूलो मात्रामा निर्माणले कम्युनिष्ट पार्टीको अविवेकी पूर्वाधार विकासको प्रवृत्तिलाई झल्काउँछ। यो अतिरिक्त क्षमता उत्पादन को कारण हो। यी आयोजनामा ​​केन्द्र र स्थानीय सरकारबाट ठूलो मात्रामा ऋण लिएर लगानी गरिएको छ । जसका कारण कर्जाको संकट पनि गहिरिएको छ ।’

साउथ क्यारोलिना विश्वविद्यालयको एकेन स्कूल अफ बिजनेसका प्रोफेसर फ्रान्क गीले ठूला परियोजनाहरू सुरू गर्नु अघि राइडरशिप अनुमान गर्न असफल भएको भन्दै आलोचना गरे ।

ऋणको बोझ बढ्ने
यी आयोजनाहरूले थप भार निम्त्याउने चिन्ता व्यक्त गरिएको छ । सन् २०२२ को पहिलो ६ महिनामा चाइना रेलवे समूहको ऋण ८२८.५ बिलियन डलर भन्दा बढी भएको थियो ।

सन् २०२३ को तथ्यांकअनुसार वर्षको अन्त्यसम्ममा चाइना रेलवे समूहको ऋण ८४६.५ बिलियन डलर पुगेको छ।

चिनियाँ अमेरिकी अर्थशास्त्री डेवी डुओङ भन्छन्, ‘चीनले विगत ४० वर्षमा पूर्वाधारमा ठूलो लगानी गरेको छ। सुरुमा निकासीलाई सपोर्ट गर्ने काम थियो । तर, अहिले मागभन्दा बढी भएको छ ।’

उनले एक दशकअघि नै धेरै उच्च गतिको रेलमार्ग निर्माण भएको बताए । यिनीहरूलाई अब पर्याप्त मर्मत आवश्यक छ, जसले ऋण बढाउनेछ।