एनसेल र धुलिखेल अस्पतालको टेलिमेडिसिन कार्यक्रम

काठमाडौं । एनसेल र धुलिखेल अस्पतालसँगको सहकार्यमा संचालनमा रहेको एनसेल टेलिमेडिसिन र स्वास्थ्य सूचना कार्यक्रम देशको स्वास्थ्य सेवाको पहुँच प्रदान गर्ने पद्धतिमा एउटा कोशेढुङ्गा र क्रान्ति नै साबित भएको छ ।

यो कार्यक्रमको सफलतासँगै बाग्मती प्रदेश सरकारले पनि टलिमेडिसिन सेवालाई अन्य अस्पताल र स्वास्थ्य केन्द्रमा पनि लागु गरेको छ । एनसेलले आफ्नो व्यावसायिक सामाजिक उत्तरदायित्व (सीएसआर) पहल अन्तर्गत सन् २०१९ मा प्रविधि तथा तथ्याङ्कमा आधारित स्वास्थ्य सेवा प्रदान गर्ने विधि अपनाई ग्रामीण, दूर दराजका सेवाबाट बन्चित समुदायहरूलाई गुणस्तरीय स्वास्थ्य सेवा प्रदान गर्ने उद्देश्यका साथ यो कार्यक्रम सुरु गरेको थियो ।

पहलको कार्यान्वयनसँगै ग्रामीण भेगका १५,००० भन्दा बढी घरधुरीका ८० हजार भन्दा बढी स्थानियवासीहरुले गुणस्तरीय स्वास्थ्य सेवाको सहज पहुँच पाएका छन् ।

सिन्धुपाल्चोकको मानेखर्क, खोलुखुम्बुको डोर्पु, नुवाकोटको थाङ्गसिन र काभ्रेपलाञ्चोकको बोल्डेमा रहेका धुलिखेल अस्पताल अन्तर्गतका चार सामुदायिक स्वास्थ्य केन्द्रहरू मार्फत कार्यक्रम संचालनमा रहेको छ । स्थानीयहरूले दीर्घ रोग, नसर्ने रोग, सरुवा रोग लगायतका रोगहरूको उपचार सेवा पाइरहेका छन् ।

एनसेलका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत तथा प्रबन्ध निर्देशक जाब्बोर कायुमोभले भने, “यो कार्यक्रमले हामीले समुदायको विकासमा कसरी योगदान पुर्‍याएका छौँ भन्ने उजागर गर्दछ । यहाँ म ‘हामी तपाईँकै लागि’ भन्ने हाम्रो ब्रान्ड थिम पुनः दोहोर्‍याउन चाहन्छु । यसको अर्थ एनसेल नेपाल र नेपालीको सेवा र विकासमा योगदान पुर्‍याउन प्रतिबद्ध छ । डिजिटल राष्ट्र निर्माण र इको–सिस्टमको रूपान्तरणमा योगदान पुर्‍याउँदै, प्रविधि र डाटामा आधारित स्वास्थ्य सेवा विधिहरू प्रयोग गरी गुणस्तरीय स्वास्थ्य सेवामा पहुँच सुनिश्चित गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्न पाउँदा अत्यन्तै खुसी छौँ ।”

यो कार्यक्रमको छुटै र नौलो विशेषता भनेको व्यक्तिगत स्वास्थ्य कार्यक्रम अर्थात् पर्सनलाईज्ड हेल्थ प्रोग्राम (पीएचपी) हो । जम अन्तर्गत कार्यक्रम संचालन भएका क्षेत्रका जन समुदायका स्थानीयहरूले व्यक्तिगत स्वास्थ्य सेवा पाउँछन् ।

सामुदायिक स्वास्थ्य केन्द्रहरूले त्यहाँका स्थानीय मानिसहरूको स्वास्थ्य सम्बन्धी नियमित जाँच र समयमा नै आवश्यक स्वास्थ्य उपचार गर्दछन् । साथै उनीहरूको स्वास्थ्यमा सुधार गर्नका लागि तथ्याङ्कमा आधारित भई आवश्यक कार्यहरू पनि गरिन्छ ।

एनसेलको धुलिखेल अस्पतालसँगको यो संयुक्त पालिका र पाँचखाल नगरपालिकाले पीएचपीलाई रेप्लिकेट गरेको छन् भने अन्य नगरपालिकाहरुले यसको कार्यान्वयन गर्न चासो राखेका छन् । यसै गरी, चार वटा सामुदायिक स्वास्थ्य केन्द्रहरूमा टेलिमेडिसिन सेवाको सफल संचालनपछि बाग्मती प्रदेश सरकारले धुलिखेल अस्पतालसँगको सहकार्यमा दुई वटा ग्रामीण अस्पताल र तीन वटा स्वास्थ्य केन्द्रमा टेलिमेडिसिन सेवाको सोही मोडललाई कार्यान्वयनमा ल्याएका छन् ।

धुलिखेल अस्पतालका पब्लिक हेल्थ एन्ड कम्युनिटी प्रोग्राम डाईरेमक्टर डा‍. बिराज कर्माचार्यले भने, “एनसेल र धुलिखेल अस्पतालको यो सहकार्यले दूर दराजका समुदायहरूलाई स्वास्थ्य सेवाको पहुँच प्रदान गर्ने पद्धतिमा एउटा क्रान्ति नै ल्याएको छ । बाग्मती प्रदेश सरकारले धुलिखेल अस्पतालको सहकार्यमा रामेछापको मन्थली अस्पताल, रसुवाको जिवजिवे ग्रामीण अस्पताल, सिन्धुलीको लाम्पनटर प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र, धादिङको सल्यानटार प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र र नुवाकोटको खरानीटार प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रमा टेलिमेडिसिन सेवा रेप्लिकेट गरेको छ । यी अस्पतालहरू र स्वास्थ्य केन्द्रहरूका लागि धुलिखेल अस्पतालले एक हब अस्पतालको रूपमा रही सेवा प्रदान गर्दैछ र यसले १ लाख ५० हजार भन्दा बढी स्थानियहरुलाई टेलिमेडिसिन सेवाको लाभ दिनेछ ।”

अत्याधुनिक टेलिमेडिसिन किट मार्फत दूर दराजमा रहेका स्थानीयहरूले आफ्नो नजिकैको स्वास्थ्य केन्द्रमार्फत आफ्नै गाउँ ठाउँमा धुलिखेलमा रहेका विशेषज्ञ डाक्टरहरूबाट स्वास्थ्य सम्बन्धी परामर्श लिन सक्छन् । उनीहरूलाई धुलिखेल अस्पताल वा नजिकैको अन्य कुनै अस्पतालमा गई रहनु पर्ने आवश्यकता रहन्न  ।

एनसेलको सीएसआर अन्तर्गत स्वास्थ्य क्षेत्र उच्च प्राथमिकतामा रहेको क्षेत्रहरू मध्ये एक हो । डिजिटल प्रविधिमा आधारित भई यस किसिमको स्वास्थ्य सेवा प्रदान गर्न एनसेलले २०१९ देखि धुलिखेल अस्पतालसँग सहकार्य गर्दै आएको छ र एक जिम्मेवार कर्पोरेट नागरिकको रूपमा एनसेल धेरै भन्दा धेरै जन समुदायलाई लाभ लिने सामाजिक कार्यहरू गर्न प्रतिबद्ध छ ।