अपाङ्गता भएकालाई दिक्क लगाउने प्रश्न- तिमीहरु कसरी यौन सम्पर्क राख्न सक्छौ ?

काठमाडौं । होली ग्रेडर १६ वर्षकी थिइन्, जब कसैले उनलाई अशक्त भएकाले यौनसम्पर्क गर्न सक्छौँ भनेर सोधेको थियो । वर्षौं उनलाई धेरै प्रश्नहरू सोधियो । जस्तै- तपाईं यौन सम्पर्क गर्न सक्नुहुन्छ ? आवश्यक भएमा ह्वीलचेयर प्रयोग गर्न सक्छिन् ?

उनी भन्छिन्, “मानिसहरूले तपाईंलाई बलिदान जस्तै समर्थन गरिरहेको महसुस गर्छन् । तर, सबैभन्दा नराम्रो कुरा यो हो कि म अब यसबाट अचम्म वा अपमानित छैन।”

होली अहिले २६ वर्षकी भइन् । उनी ती पुरानो दुखाइ र हाइपरमोबिलिटी सिन्ड्रोमबाट पीडित छिन् । डेटिङ र सम्बन्धको मामिलामा रुढीवादी विचार र नकारात्मक छविलाई चुनौती दिन आवाज उठाउने अपाङ्गता भएका महिलामध्ये उनी एक हुन् ।

होली अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूको लागि सुखी सम्बन्धहरू प्रतिनिधित्व गर्नु महत्त्वपूर्ण ठान्छिन् ।

जब उनी किशोरी थिइन्, उनले जेम्ससँग डेट गर्न थालिन्, जो अहिले उनको पति हुन् । ९ वर्ष जेम्ससँग बसेपछि दुबैले यसै वर्षको सुरुमा विवाह गरे ।

उनी भन्छिन्, ”अपाङ्गता भएका व्यक्तिको जीवन दु:खले भरिपूर्ण हुन्छ भन्ने कुरा मिडियामा प्राय देखाइन्छ, हामी त एउटा दु:खद् कथा मात्र हौँ ।”

उनी थप भन्छिन्, ”आफूले सधैँ श्रीमान्‌को साथ पाएको महसुस गरेकी छु तर, अरूले पनि त्यस्तै सोचेको महसुस गरेँ, जुन पहिलो प्रभाव हो। जब हामी पहिलो पटक सँगै बस्न थालेका थियौँ, तब मानिसहरूले मेरो स्वास्थ्य बिग्रन थालेपछि मलाई बोझ ठानेर छोडिदिन्छ भन्थे ।”

स्कूलमा उनका विरुद्धमा अनुमान लगाएका थिए, जसको बारेमा कोही आएर सोध्छन् ।

जब यो ह्वीलचेयर प्रयोग गर्ने मानिसहरूको कुरा आउँछ, निस्सन्देह धेरै मानिसहरूले सोध्ने पहिलो प्रश्न हो – के व्यक्तिले यौनसम्पर्क गर्न सक्छन् ?

उनी भन्छिन्, ”जुन प्रश्न स्कुलमा कक्षाका केटाहरूले मलाई व्यक्तिगत प्रश्न सोध्ने गर्थे – जसको जवाफ म दिन चाहन्न थिइँ ।”

उनी भन्छिन्, “मलाई यस्तो प्रश्न सोधिएको थियो – के तिमी ह्वीलचेयरमा मात्रै यौनसम्पर्क गर्न सक्छौँ ? के तिम्रो जोर्नीहरू माथि र तल जान्छन् ? यदि म तिमीसँग यौनसम्पर्क गर्न चाहन्छु भने सम्भव छ  ?”

मानिसहरूले उनलाई सामाजिक सञ्जालमा सेक्सको बारेमा सन्देशहरू पठाउँछन् ।

होलीले मिडियामा राम्रो सकारात्मक कुरा भइरहेको देखेकी छन् । उनले यौन शिक्षा कार्यक्रममा आइज्याक गुडविनको चरित्र हालै सिकेको एकमात्र राम्रो उदाहरण भएको बताइन् ।

क्यारफिलीकी ३८ वर्षीया निकोला थोमस दृष्टिविहीन हुन् ।

“मानिसहरूले सोध्ने सबैभन्दा सामान्य कुराहरू मध्ये एउटा हो – तपाईं कसरी यौनसम्पर्क गर्नुहुन्छ ?” उनी भन्छिन्, ”यो यस्तो आक्रामक र व्यक्तिगत प्रश्न हो कि यो एक अचम्मको कुरा हो ।”

निकोला न्यूरोमाइलाइटिस ओप्टिका (एक अटोइम्यून रोग) बाट ग्रस्त छिन् । उनले १५ वर्षअघि एउटा आँखा र ५ वर्षअघि अर्को आँखाको दृष्टि गुमाइन् ।

उनी भन्छिन्, ”आँखाको दृष्टि नभएका कारण धेरैले बाधा देख्छन् र म पक्कै ती अवरोधहरू तोड्ने छु ।”

निकोला डुङ्गा चलाउने, प्याडलबोर्डिङ र यात्रा गर्न मन पराउँछिन्, उनको एक जहाज यात्रा हङकङको हो ।

जब निकोलाले आफ्नो आँखा गुमाइन्, उनको एक प्रेमी थिए । तर, तिनीहरूको सम्बन्ध टुट्यो ।

उनी भन्छिन्, “मलाई बोझ जस्तै व्यवहार गरियो । मानिसहरूले भने कि तपाईं (प्रेमी) उसको हेरचाहकर्ता हुन सक्नुहुन्न । तर, मलाई केयरको आवश्यकता थिएन।”

अब उनको एक प्रेमी छन्, उनी पनि दृष्टिविहीन हुन् ।

उनी भन्छन्, “हामी दुबै दृष्टिविहीन भए पनि सहर घुम्ने वा एक्लै डेटमा जान्छौं । हामीलाई कुनै पनि कुराले रोक्न सक्दैन।”

उनी भन्छिन्, ”मानिसहरूले सामाजिक सञ्जालमा डेट मागेर म्यासेज पठाउँछन् तर, मैले देख्न नपाएको भन्दै गर्दा उनीहरूको मनोवृत्ति परिवर्तन हुन्छ वा फरक व्यवहार गर्न थाल्छन् ।”

“पक्कै पनि तिनीहरूले तपाईंलाई पन्डर जस्तो व्यवहार गर्नेछन् । यसले तपाईंलाई तुरुन्तै निराश बनाउँछ।”

निकोला थप्छिन्, “मानिसहरू हामीलाई बन्द गर्न चाहन्छन् । म त्यो धारणालाई तोड्न चाहन्छु, मेरो जीवन सुखमय छ।”

असक्षमता वेल्स अधिकारी क्याट वाटकिन्स भन्छन्, ”अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूलाई आफ्नो यौन पहिचान अन्वेषण गर्ने अधिकार छ र सबैलाई समान अधिकार छ।”

“अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूका लागि किन यौन र सम्बन्धमा यति धेरै प्रतिबन्धहरू छन् ? हाम्रो लागि खाना र हाम्रो टाउकोमा छाना भन्दा बढी छ।”

उनी विश्वास गर्छिन्, “बाँच्नु र रमाइलो गर्नु जीवनको एक हिस्सा हो र अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूको कुरा गर्दा यसलाई राम्ररी बुझ्न सकिँदैन।”

क्याटले भनिन् कि मानिसहरूले कसरी अपाङ्गता भएका महिलालाई सन्देश दिन्छन् भन्ने उदाहरणहरू सुन्नु “दुर्भाग्यवश सामान्य” हो ।

उनले भन्छिन्, ”यौन खेलौना र अन्य चीजहरूले मानिसलाई आत्मविश्वास दिन मद्दत गर्दछ र मुख्यधाराको सेक्स वेबसाइटहरूले त्यसमा मद्दत गर्नेछ ।”

“तपाईं आफैँसँग सहज हुनुपर्दछ र आफ्नो शरीरलाई बुझ्नुपर्छ ताकि तपाईं मानिसहरूलाई यो कस्तो महसुस गर्छ भनेर देखाउन सक्नुहुन्छ। आफैँलाई माया गर्नु धेरै महत्त्वपूर्ण छ।”

–बीबीसीबाट