तालिबानबाट बाँच्न सफल अफगानी किशोरी इब्राहिमी ‘किड्स राइट्स प्राइज’द्वारा सम्मानित

आम्स्टर्डम । अफगानिस्तानमा तीन वर्षअघि तालिबान समूह सत्तामा फर्किएपछि बाँच्न सफल भएकी एक किशोरीलाई प्रतिष्ठित ‘किड्स राइट्स प्राइज’द्वारा सम्मानित गरिएको छ । महिला अधिकारका लागि लडेको भन्दै १७ वर्षीया नीला इब्राहिमीलाई उक्त पुरस्कारले सम्मान गरिएको हो ।

यसअघि ग्रेटा थनबर्ग र नोबेल शान्ति पुरस्कार विजेता मलाला युसुफजाईलाई समेत अन्तर्राष्ट्रिय बाल शान्ति पुरस्कार दिइएको थियो ।

आयोजकले नेदरल्यान्ड्सको आम्स्टर्डममा आयोजित कार्यक्रममा मानव अधिकारकर्मी तथा वातावरण कार्यकर्ता इब्राहिमीलाई ‘किड्स राइट्स प्राइज’द्वारा सम्मानित गरिएको जानकारी गराएको थियो ।

क्यानाडामा बस्दै आएकी इब्राहिमी आफ्नो देशमा बालिका र महिलाको अधिकारका लागि लडिरहेकी साहसी बालिका भएको आयोजकले बताएको छ ।

बाल अधिकारका लागि काम गर्दै आएको किड्सराइट्स फाउन्डेसनले भनेको छ, ‘अनलाइनमा भाइरल भएको शक्तिशाली विरोध गीत रेकर्ड गरेपछि उनले अन्य अफगानी किशोरीलाई आफ्नो अधिकारका लागि जोड दिन र विश्वव्यापी कार्यक्रमहरूमा सार्वजनिक भाषण र वकालतको माध्यमबाट उनीहरूले सामना गर्नुपरेको अन्यायका विरुद्ध खडा हुन प्रेरित गरिरहनुभएको छ।’

सन् २०२१ को अगष्टमा अमेरिकी नेतृत्वको सेना फिर्ता भएको र सत्तामा फर्किएपछि तालिबान अधिकारीहरूले इस्लामी कानुनको कठोर व्याख्या लागू गरेका छन्।

अहिले अफगानिस्तानमा महिला र केटीहरू प्राथमिक विद्यालयभन्दा बाहिर अध्ययन गर्न, पार्क, जिम वा ब्युटी सैलुनमा जान सक्दैनन् । उनीहरू केवल पुरुष सहयोगीका साथ आफ्नो घर छोड्न सल्लाह दिइन्छ।

अफगानिस्तानमा लागू भएको हालैको एक नैतिकतासम्बन्धी कानुनले पनि महिलाहरूलाई सार्वजनिक रूपमा अधिकारका कुरा गर्न प्रतिबन्ध लगाएको छ।

संयुक्त राष्ट्रसङ्घले यस स्थितिलाई ‘लैङ्गिक विभेद’को संज्ञा दिएको छ, तर तालिबान सरकारले राष्ट्रसङ्घको यस्तो चिन्तालाई ‘निराधार र केही भागेका महिलाहरूको भनाइमा आधारित प्रोपोगान्डा भन्ने गरेको छ ।

‘अन्तर्राष्ट्रिय बाल शान्ति पुरस्कार जित्नुको अर्थ अफगानी महिला र बालिकाको आवाज विश्वभरि गुञ्जिनेछ,’ पुरस्कारबाट सम्मानित भएपछि इब्राहिमीले भनिन्, ‘हामी सबैले उनीहरूलाई सबैभन्दा अँध्यारो समयमा पनि शक्ति र आशा दिइरहनुपर्छ ।’

इब्राहिमीले गत वर्ष अफगानिस्तानमा तालिबान सरकारको स्थापना र तत्कालीन सरकारको पतनपछि पाँच दिन लगाएर आफ्नो परिवार कसरी भागेर पाकिस्तान पुगे भन्नेबारे दिएको जानकारीले विश्वको ध्यान उनीप्रति तानेको थियो । पछि उनी पाकिस्तानबाट क्यानडा गएकी हुन् ।

‘म आफ्नो नयाँ घरमा सुरक्षित महसुस गरिरहेकी छु, तर हरेक दिन म अफगानिस्तानमा छोडिएका ती किशोरीहरूको बारेमा सोच्छु,’ गत वर्ष जेनेभामा आयोजित मानवअधिकार शिखर सम्मेलनमा उनले भनिन्, ‘उनीहरूलाई बाहिर निकाल्ने र संरक्षण दिने कुनै आशा नहुँदा अफगानिस्तानमा निराश जिन्दगी बाँच्न छोडिएको छ ।’

इब्राहिमीलाई ४७ देशका १६५ मनोनयनबाट छानिएको थियो । उनलाई नोबेल पुरस्कार विजेता यमनी पत्रकार तवाक्कोल कर्मनले ‘किड्स राइट्स प्राइज’ पुरस्कारद्वारा प्रदान गरेकी हुन् ।