ट्रुडोको राजीनामापछि क्यानडामा राजनीतिक सङ्कट, को बन्ला नयाँ प्रधानमन्त्री ?

काठमाडौं । क्यानडाका प्रधानमन्त्री जस्टिन ट्रुडोले सत्तारुढ लिबरल पार्टीका नेता तथा प्रधानमन्त्री पदबाट राजीनामा दिने घोषणा गरेका छन् ।

सोमबार राष्ट्रका नाममा सम्बोधन गर्दै ट्रुडोले राजीनामाको घोषणा गरेर पार्टीको नयाँ नेता चुनिएपछि प्रधानमन्त्री पद पनि छाड्ने बताएका हुन् ।

उनले भने, ”घरमै लड्नुपर्‍यो भने आगामी चुनावमा म राम्रो विकल्प बन्न सक्दिनँ । म आफूलाई लडाकुको रूपमा व्याख्या गर्छु । म क्यानेडियनहरूको गहिरो ख्याल राख्छु । म सधैँ क्यानडाका जनताको भलाइको लागि काम गर्नेछु ।”

ट्रुडो आफ्नो उत्तराधिकारी चयन नभएसम्म प्रधानमन्त्री पदमा रहनेछन् । उनको सरकारको कार्यकाल अक्टोबरसम्म थियो ।

राजीनामा दिएपछि छिट्टै निर्वाचन हुनसक्ने आकलन गरिएको छ । उनी नोभेम्बर २०१५ देखि देशको प्रधानमन्त्री थिए ।

अब लिबरल पार्टीको नयाँ नेता चयनको दौड सुरु भएको छ । लिबरल पार्टीको नयाँ नेताका लागि धेरैको नाम अगाडि आएको छ । त्यहाँ दुई भारतीय मूलका राजनीतिज्ञ पनि छन् ।

जसमा एउटा नाम अनिता आनन्द र अर्को जर्ज चहलको नाम चर्चामा छ । ट्रुडोपछि उनको ठाउँमा धेरै नेता दौडमा छन् । यसमा क्रिस्टिया फ्रिल्याण्ड, मार्क कार्नी, डोमिनिक लेब्ल्याङ्क, मेलानी जोली, फ्रान्कोइस-फिलिप शैम्पेन, क्रिस्टी क्लार्क, अनिता आनन्द र जर्ज चहल पर्छन् ।

उनीहरुमध्ये एक जना लिबरल पार्टीको नेतामा निर्वाचित हुने अपेक्षा गरिएको छ । यीमध्ये अनिता र जर्ज भारतीय मूलका क्यानडाली राजनीतिज्ञ हुन् ।

यस्ता छन् दाबेदार –

अनिता आनन्द

अक्सफोर्ड विश्वविद्यालयमा पढेकी अनिता आनन्द ट्रुडोको मन्त्रिपरिषद्‌मा रक्षा, सार्वजनिक सेवा र खरिदमन्त्री तथा ट्रेजरी बोर्डको अध्यक्षलगायत धेरै उच्च प्रोफाइल भूमिकामा छिन् ।

५७ वर्षिया अनिता रूस-युक्रेन युद्धको बीचमा युक्रेनलाई क्यानडाको सहायता प्रदान गर्ने नेतृत्वका लागि परिचित छन् ।

तमिल बुवा र पञ्जाबी आमाबाट जन्मेकी उनी सन् २०१९ मा सांसदमा निर्वाचित भइन् र तुरुन्तै ट्रुडोको प्रशासनमा सामेल भइन् ।

मेलानी जोली

विदेशमन्त्री मेलानिया जोली सन् २०२१ देखि ट्रुडोको मन्त्रिपरिषद्को प्रमुख अनुहार हुन् ।

४५ वर्षीया वकिलले इजरायल-हमास द्वन्द्व र क्यानेडियन नागरिकहरूको निष्कासनलगायत अन्तर्राष्ट्रिय सङ्कटहरूमा बलियो नेतृत्व देखाएकी छन् ।

अक्सफोर्ड स्नातक जोलीले आफूलाई ट्रुडोले व्यक्तिगत रूपमा राजनीतिमा प्रवेश गर्न प्रोत्साहित गरेको स्वीकार गरेकी छिन् ।

क्रिस्टिया फ्रील्यान्ड

पूर्वपत्रकार तथा तत्कालीन उपप्रधानमन्त्री क्रिस्टिया फ्रिल्यान्डले डिसेम्बर २०२४ मा आफ्नो पदबाट राजीनामा दिएर धेरैलाई आश्चर्यचकित पारेकी थिइन् ।

५६ वर्षीया फ्रिल्यान्डले वित्त मन्त्रीको रूपमा पनि काम गरेकी छन् । फ्रिल्याण्ड सन् २०१३ देखि लिबरल पार्टीको एक केन्द्रीय व्यक्तित्व हुन् र व्यापार र आर्थिक नीतिहरूमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेकी छन् । उनलाई अब देशको प्रधानमन्त्रीको मुख्य दाबेदार मानिएको छ ।

अन्तर्राष्ट्रिय अनुभव र आर्थिक विशेषज्ञताले उनलाई प्रधानमन्त्री पदका लागि बलियो दाबेदार बनाउँछ ।

गभर्नर मार्क कार्नी

हार्वर्ड विश्वविद्यायलबाट स्नातक तथा बैङ्क अफ क्यानडा र बैङ्क अफ इङ्गल्याण्डका पूर्वगभर्नर ५९ वर्षीय मार्क कार्नी सम्भावित उत्तराधिकारीको रूपमा छन् ।

यद्यपि कार्नीले सार्वजनिक पदमा कहिल्यै काम गरेनन्, उनले ट्रुडोलाई आर्थिक मामिला र जलवायु नीतिहरूमा सल्लाह दिने गर्दछन् ।

जर्ज चहल

भारतीय मूलका अर्का नेता अल्बर्टाका लिबरल सांसद जर्ज चहल पनि क्यानडाको प्रधानमन्त्री बन्न सक्नेछन् । चहलले गत साता ककसका सहकर्मीलाई पनि पत्र लेखेर यस्तो आग्रह गरेका छन् ।

वकिल र सामुदायिक नेताका रूपमा चहलले क्यालगरी सिटी काउन्सिलरका रूपमा विभिन्न समितिमा काम गरिसकेका छन् । उनी प्राकृतिक स्रोत र सिख ककसको स्थायी समितिको अध्यक्ष पनि हुन् । चहलले पछिल्लो समय ट्रुडोको आलोचना गर्दै आएका छन् ।

फ्रान्कोइस-फिलिप शैम्पेन

उनी हाल विज्ञान र उद्योगमन्त्री छन् । उनी सन् २०१५ देखि राजनीतिमा प्रवेश गरेदेखि मन्त्रिपरिषद्‌मा विभिन्न भूमिका सम्हालेका छन् ।

५४ वर्षिय शैम्पेन ट्रुडोको प्रमुख आर्थिक टोलीको हिस्सा रहनुका साथै विदेश मामिला र अन्तर्राष्ट्रिय व्यापारमा पनि महत्वपूर्ण भूमिका खेलेका छन् ।