इजरायल ६० दिने गाजा युद्धविरामका लागि तयार भएको ट्रम्पको दाबी

काठमाडौं । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले इजरायल गाजामा ६० दिने युद्धविरामका लागि आवश्यक शर्तहरू मान्न सहमत भएको दाबी गरेका छन्। ट्रम्पले आफ्नो सामाजिक सञ्जाल ‘ट्रुथ सोसल’ मा सम्झौताका क्रममा आफू  युद्ध अन्त्य गर्न सबै पक्षहरूसँग काम गर्ने उल्लेख गरेपनि विस्तृत शर्तहरू खुलाएनन्।

उनले कतार र इजिप्टले शान्ति स्थापनाका लागि धेरै प्रयास गरेको र उनीहरूले यो अन्तिम प्रस्ताव हमासलाई हस्तान्तरण गर्ने बताएको बीबीसीले जनाएको छ ।  ट्रम्पले भने, ‘मलाई आशा छ कि हमासले यो सम्झौता स्वीकार गर्छ, किनभने योभन्दा राम्रो सम्झौता आउने छैन र  स्थिति झन् खराब मात्र हुनेछ।’

इजरायलले सन् २०२३ अक्टोबर ७ मा हमासले गरेको आक्रमणपछि गाजामा सैन्य अभियान सुरु गरेको थियो, जसमा करिब १,२०० मानिस मारिएका थिए। गाजाको हमास-शासित स्वास्थ्य मन्त्रालयका अनुसार त्यसयता गाजामा कम्तीमा ५६,६४७ मानिस मारिएका छन्। हमासले युद्धविरामका शर्तहरू स्वीकार गर्छ वा गर्दैन भन्ने तत्काल स्पष्ट छैन । मंगलबार ट्रम्पले इजरायलका प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतन्याहु   गाजामा शत्रुता अन्त्य गर्न इच्छुक रहेको बताएका थिए ।

पछिल्लो हप्ता, हमासका एक वरिष्ठ अधिकारीले बीबीसीलाई मध्यस्थकर्ताहरूले गाजामा नयाँ युद्धविराम र बन्धक रिहाइ सम्झौता गराउन प्रयास बढाएको बताएका थिए, तर इजरायलसँगको वार्ता अझै अड्किएको छ। इजरायलले हमास पूर्ण रूपमा ध्वस्त भएपछि मात्र द्वन्द्व अन्त्य हुने बताएको छ, जबकि हमासले लामो समयदेखि स्थायी युद्धविराम र गाजाबाट इजरायली सेनाको पूर्ण फिर्तीको माग गर्दै आएको छ।

हाल गाजामा करिब ५० इजरायली बन्धकहरू  रहेको मानिन्छ, जसमध्ये कम्तीमा २० जना जीवित रहेको अनुमान गरिएको छ। ट्रम्पको टिप्पणी इजरायलले उत्तरी गाजामा सैन्य कारबाही बढाउनुअघि खाली गर्न आदेश दिएको केही समयपछि आएको हो। सोमबार गाजा शहरको एक समुद्री किनारको क्याफेमा इजरायली हवाई आक्रमणमा कम्तीमा २० प्यालेस्टिनी मारिएका थिए।

इजरायली सेनाले यस हप्ता अमेरिकी र इजरायली-समर्थित गाजा मानवीय फाउन्डेसन (GHF) द्वारा सञ्चालित सहायता वितरण केन्द्रहरूमा पुग्ने क्रममा नागरिकहरूलाई ‘हानि पुर्‍याइएको’ रिपोर्टहरूको जाँच गरिरहेको पनि बताएको छ। १७० भन्दा बढी परोपकारी संस्था र अन्य गैर-सरकारी संस्थाहरूले विवादास्पद समूहलाई बन्द गर्न आह्वान गरेका छन्। अक्सफाम र सेभ द चिल्ड्रेन जस्ता संस्थाहरूले इजरायली सेनाले सहायता खोज्ने प्यालेस्टिनीहरूमाथि ‘नियमित रूपमा’ गोली चलाउने गरेको बताएका छन्। इजरायलले यो आरोप अस्वीकार गर्दै हमासको सहायता वितरणमा हस्तक्षेपलाई रोक्न संस्था आवश्यक रहेको बताएको छ ।

गत मार्चमा, इजरायलले गाजामा  हमला गरेपछि अघिल्लो युद्धविराम सम्झौता भङ्ग भएको थियो। इजरायली सेनाले सो कारबाहीलाई ‘हमासको आतंककारी हमला गर्ने, शक्ति निर्माण गर्ने र पुनः हतियार बनाउने तयारीमा आधारित पूर्व अनुमानित हमला” भनेको थियो।

जनवरी १९ मा सुरु भएको इजरायल र हमासबीचको अघिल्लो युद्धविराम सम्झौता तीन चरणमा हुने भनिएको थियो, तर पहिलो चरणभन्दा अगाडि बढ्न सकेन। दोस्रो चरणमा स्थायी युद्धविराम स्थापना, गाजामा रहेका बाँकी जीवित बन्धकहरूको इजरायलमा बन्दी बनाइएका प्यालेस्टिनीहरूसँग आदानप्रदान, र गाजाबाट इजरायली सेनाको पूर्ण फिर्ती समावेश थियो।  बीबीसी