ट्रम्पको निशानामा परेका न्यूयोर्कका ‘भावी’ मेयर ममदानी

काठमाडौं । जोहरान ममदानी सन् २०१८ मा अमेरिकी नागरिक बने र २०२० मा न्यूयोर्क राज्य सभाको सदस्य बने । अहिले जोहरानले न्यूयोर्क शहरको मेयरको लागि डेमोक्रेटिक पार्टीको प्राइमरी जितेका छन् ।

तर, योभन्दा पनि महत्त्वपूर्ण कुरा के छ भने ३३ वर्षीया ममदानीले अमेरिकी राजनीतिमा नयाँ बहस सुरु गरेका छन् ।

अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले पनि ममदानीलाई ‘निशाना’ बनाइरहेका छन् । ट्रम्पले भनेका छन्, “यदि जोहरान ममदानी न्यूयोर्कको मेयर बने भने कोष रोक्नेछु ।”

ममदानीले न्यूयोर्क शहरको मेयरको लागि डेमोक्र्याटिक पार्टीको प्राइमरी चुनाव जितेपछि उनी विरुद्ध इस्लामोफोबिक आक्रमणहरू बढेका छन् ।

अमेरिकी कांग्रेसका वर्तमान सदस्यहरूले जोहरान ममदानीको मुस्लिम पहिचानको मजाक उडाइरहेका छन् । जसरी ममदानीलाई खुलेआम जातिवादी आक्रमणको शिकार बनाइएको छ, धेरै मानिसहरूले यस्ता आक्रमणहरूलाई अमेरिकी राजनीतिमा सामान्यीकरणको रूपमा हेरिरहेका छन् ।

रिपब्लिकन सांसद एन्डी ओगल्सले न्याय विभागलाई पत्र लेख्दै ममदानीको नागरिकता खारेज गरी उनलाई फिर्ता पठाउन माग गरेका छन् । जोहरान युगान्डामा जन्मेका थिए र २०१८ मा अमेरिकी नागरिक बनेका थिए ।

संघीय कानुनअनुसार अमेरिकामा कसैलाई नागरिकताबाट वञ्चित गर्नु एक जटिल प्रक्रिया हो । यो तब मात्र सम्भव हुन्छ, जब व्यक्ति नागरिकता प्राप्त गर्दा कुनै ठगीमा संलग्न भएको हुन्छ ।

एन्डी जोहरानलाई ‘छोटा महमूद’ भन्छन् । जोहरानको बुवाको नाम महमूद ममदानी हो ।

“जोहरान ‘लिटिल महमूद’ ममदानी एक यहूदी विरोधी, समाजवादी र कम्युनिस्ट हुन् । उनले न्यूयोर्कको अद्भुत शहरलाई ध्वस्त पार्नेछन् । उनलाई देश निकाला गर्नुपर्छ । त्यसैले म नागरिकताबाट वञ्चित गर्ने प्रक्रिया सुरु गर्न आग्रह गर्दैछु,” एन्डीले पत्रसँगै सामाजिक सञ्जालमा गरिएको एक पोस्टमा लेखेका छन् ।

यदि जोहरान ममदानीले चुनाव जिते भने उनी न्यूयोर्कको पहिलो मुस्लिम मेयर हुनेछन् । ममदानीले धार्मिक पहिचानमा आधारित आक्रमणहरूको खुला रूपमा प्रतिक्रिया दिन्छन् । उनले आफ्नो अभियानको क्रममा हिंसात्मक आक्रमणको धम्की पनि पाएका छन् । धेरै पटक ममदानीले आफ्नो अभियानको क्रममा ती धम्कीहरूको रेकर्डिङ पनि बजाएका थिए ।

इस्लामोफोबिक आक्रमण

ममदानीलाई MSNBC ले सोधेको थियो, “तपाईंलाई फिर्ता पठाउन मागहरू छन् । तपाईं इस्लामोफोबिक आक्रमणहरूको सामना गर्दै हुनुहुन्छ । तपाईंको परिवारमा यी आक्रमणहरूलाई कसरी हेरिन्छ ?”

यसको जवाफमा ममदानीले भने, “यो धेरै गाह्रो छ । यो हरेक दिन भइरहेको छ । मेरो नाम र आस्थाको आधारमा ममाथि नियमित रूपमा आक्रमण भइरहेको छ । यसको सामना गर्न धेरै गाह्रो छ । मेरो जित भनेको मुस्लिम हुनु भनेको अन्य कुनै धर्मको अनुयायी हुनु जस्तै हो भनेर बताउने अवसर हो ।”

स्टीफन मिलर ट्रम्प प्रशासनमा होमल्याण्ड सेक्युरिटी सल्लाहकार हुन् र उनलाई ट्रम्पको आप्रवासन नीतिको शिल्पकार पनि मानिन्छ । “यो स्पष्ट चेतावनी हो कि यदि हामीले अझै पनि आप्रवासीहरूलाई रोक्न असफल भयौं भने यस्तै हुनेछ,” उनले एक्समा एक पोस्टमा लेखेका छन् ।

एन्डीले ममदानीलाई आतंककारीहरूलाई समर्थन गरेको आरोप पनि लगाएका छन् ।

जुन २५ मा दक्षिण क्यारोलिनाका रिपब्लिकन प्रतिनिधि न्यान्सी म्याकले ईदको अवसरमा ममदानीको कुर्ता पजामाको तस्वीर साझा गर्दै लेखिन्, “९/११ पछि हामीले भन्यौं – हामी कहिल्यै बिर्सने छैनौं । मलाई लाग्छ हामीले बिर्सेका छौं । यो धेरै दु:खद् छ ।”

९/११ को आक्रमण हुँदा ममदानी नौ वर्षका थिए र म्यानहट्टनमा बस्दै आएका थिए । अग्रणी रूढिवादी युवा समूह ‘टर्निङ प्वाइन्ट यूएसए’का संस्थापक चार्ली क्रिकले पनि ममदानीलाई ९/११ को आक्रमणसँग प्रत्यक्ष रूपमा जोडेका छन् ।

“२४ वर्ष पहिले मुस्लिमहरूको एउटा समूहले २,७५३ जनाको हत्या गरेको थियो । अब एक मुस्लिम समाजवादी न्यूयोर्क शहर चलाउन लागेका छन्,” चार्ली क्रिकले जुन २५ मा एक्समा लेखेका थिए ।

जेसिका टार्लोभ फक्स न्यूज च्यानलको रूढिवादी राजनीतिक टक शो ‘द फाइभ’ की सह-होस्ट हुन् । जेसिकाले चार्ली क्रिकको पोस्टमा आपत्ति जनाउँदै लेखिन्, “चार्ली, यो धेरै घृणित र इस्लामोफोबिक छ । यो पोस्ट हटाउनुपर्छ ।”

जेसिकाको प्रतिक्रियाको जवाफमा चार्लीले लेखे, “यसमा अनौपचारिक टिप्पणी गर्नुको सट्टा मसँग बहस गर्नु राम्रो हुनेछ । यो सन् २०१५ होइन र यो सबै अब काम गर्दैन । जेसिका, तपाईं कुन मुस्लिम देशमा बस्न चाहनुहुन्छ ? मुस्लिम जनसंख्या बढेको कारण पश्चिमको कुन शहर वा देशमा सुधार भएको छ ?”

चार्लीले लेखे, “२४ वर्षअघि अमेरिकाको सबैभन्दा ठूलो शहरमा कट्टरपन्थी इस्लामले आक्रमण गरेको थियो र अब त्यस्तै घातक शक्ति सिटी हल कब्जा गर्न तयार छ । एक उदारवादीको रूपमा पनि, तपाईंसँग यो भन्न साहस हुनुपर्छ । मलाई थाहा छ तपाईं पनि यसबारे चिन्तित हुनुहुन्छ तर भन्न डराउनुहुन्छ ।”

डेमोक्रेटिक पार्टीमा पनि बहस

ममदानीमाथि भएको इस्लामोफोबिक आक्रमणलाई यसैसँग जोड्दै मानिसहरूले पूर्व राष्ट्रपति बाराक ओबामामाथि भएको आक्रमणलाई पनि सम्झिरहेका छन् ।

सन् २०११ देखि २०१५ सम्म ट्रम्पले ओबामाको धर्म र जन्मस्थानको बारेमा धेरै दाबी गरेका थिए । ट्रम्पले भनेका थिए, “ओबामा मुस्लिम हुन् र केन्यामा जन्मेका थिए ।”

यद्यपि, सत्य यो हो कि ओबामा एक क्रिश्चियन हुन् र उनको जन्म हवाईमा भएको थियो । ममदानी एक मुस्लिम हुन् र उनका आमाबाबु भारतका हुन् ।

जोहरानकी आमा फिल्म निर्माता मीरा नायर हुन् । मीरा नायरले ९/११ को पृष्ठभूमिमा आधारित ‘मिसिसिपी मसला’, ‘मनसुन वेडिङ’, ‘सलाम बम्बे’ र ‘द रिलक्टेन्ट फन्डामेन्टलिस्ट’ जस्ता महत्त्वपूर्ण फिल्महरू बनाएकी छिन् । मीरा नायर डेमोक्र्याटिक पार्टीको प्रगतिशील शाखासँग पनि सम्बन्धित छिन् ।

जोहरानका बुवा कोलम्बिया विश्वविद्यालयका एक प्रसिद्ध प्राध्यापक थिए । महमूद ममदानी केप टाउन विश्वविद्यालयका पनि प्राध्यापक थिए । उनले आफ्नो प्रारम्भिक शिक्षा दक्षिण अफ्रिकाको सबैभन्दा पुरानो विद्यालय सेन्ट जर्ज व्याकरण विद्यालयबाट प्राप्त गरे, जुन १८४८ मा केप टाउनमा सुरु भएको थियो ।

ममदानी हाल न्यूयोर्क सभाका सदस्य हुन् तर न्यूयोर्क शहरको मेयरको दौडमा प्रवेश गरेपछि उनीमाथि थप छानबिन भएको छ ।

अरब अमेरिकन इन्स्टिच्युटका सह-संस्थापक जेम्स जोग्बीले ममदानी विरुद्धको इस्लामोफोबिक आक्रमणको बारेमा एक्सियोस न्यूजलाई भने, “इस्लामोफोबिया धेरै निर्लज्ज भएको छ किनभने यसले गर्नेहरूलाई कुनै हानि गर्दैन । तर, मलाई लाग्दैन कि यस पटक इस्लामोफोबियाले काम गर्नेछ ।”

CAIR एक्सन अमेरिकी-इस्लामिक सम्बन्धमा आधारित राजनीतिक समूह हो । यसका निर्देशक बासिम एल्कार्राले एक्सियोस न्यूजलाई भने , “जब पनि कुनै मुस्लिम सार्वजनिक पदको लागि उम्मेदवार हुन्छ, हामी उही इस्लामोफोबिया फेरि सतहमा आएको देख्छौं । यसलाई बढावा दिने मानिसहरू उही मानिसहरू हुन् । अब यो धेरै सामान्य भएको छ ।”

अन्तर्राष्ट्रिय राजनीतिमा नजिकबाट नजर राख्ने वरिष्ठ पत्रकार निरुपमा सुब्रमण्यम भन्छिन्, “ट्रम्पका समर्थकहरू केवल आप्रवासीहरूलाई बाहिर निकाल्न चाहन्छन् ।”

–बीबीसीबाट