भारतको सीमामा खतरनाक कदम चाल्दै चीन, ४ वर्षमा बनायो ६२४ गाउँ

काठमाडौं । चीनले भारतसँगको सिमाना नजिकै दोहोरो प्रयोग हुने गाउँहरू निर्माण गरिरहेको छ । यस बाहेक उनले सैन्य सुविधाको सञ्जाल विस्तार गर्दैछन्।

‘उजाड र दुर्गम हिमालयमा चीनले भारतसँगको आफ्नो चर्को विवादित सीमानामा सयौं गाउँहरू निर्माण र विस्तार गरिरहेको छ,’ वाशिंगटन थिंक ट्याङ्क सेन्टर फर इन्टरनेशनल एण्ड स्ट्रेटेजिक स्टडीज (सीएसआईसी)को रिपोर्टमा भनिएको छ ।

भूस्थानिक डेटा प्रदायक सेन्टिनेल हबबाट प्राप्त उपग्रह छविहरूले सन् २०२२ र २०२४ को बीचमा यसको विस्तार गरेको न्यूजवीको रिपोर्टमा उल्लेख छ ।

सीएसआईसी प्रतिवेदनले अरूणाचल प्रदेश नजिकै चार अलग-अलग स्थानहरूमा सैन्य र दोहोरो प्रयोगको गाउँ पूर्वाधारको विस्तार भएको खुलासा गरेको छ ।

यसले याराओको अतिरिक्त झुआङनान, माजिदुनकुन र कुइक्विओन्ग्मेनमा सैन्य सुविधाहरूको खुलासा गरेको छ। अरूणाचल अभिन्न क्षेत्र भएको भारतको दाबी छ । यता, चीनले पनि यसलाई आफ्नो क्षेत्र भएको दाबी गर्दै आएको छ ।

ग्रे जोन रणनीतिमा चीनले सीमामा गाउँहरू निर्माण गरिरहेको विज्ञहरू बताउँछन् । यसलाई युद्ध र शान्तिको बीचमा मानिन्छ। केही विशेषज्ञहरूले बस्तीहरूले गोप्य रूपमा आक्रामक सेनाहरू तैनाथ गर्न सक्ने चेतावनी दिएका छन् ।

भारत र चीनको सीमामा तनाव
सीएसआईसीले सन् २०१८ देखि २०२२ सम्ममा चीनले ६२४ ‘जियाओकाङ’ गाउँ निर्माण गरेको र काम जारी रहेको बताएको छ।

भारतसँगको सीमा क्षेत्रमा सैनिकबीच झडप भएपछि तनाव जारी छ । सन् २०२० को डिसेम्बरमा चीन र भारतका सैनिकबीच भिडन्त भएको थियो । सन् १९६२ मा दुई देशबीच सिमानामा युद्ध भएको थियो । पछिल्ला तीन वर्षमा झडप पनि बढ्दै गएको छ ।

सीमा विवादको स्पष्ट समाधान नभएको विज्ञहरू बताउँछन् । बढ्दो सैन्यकरणको कारण गलत गणनाको जोखिम उच्च रहन्छ।

चीनको जनसांख्यिकी परिवर्तन
सीमा नजिकको तीव्र विकास चीनको पूर्वाधार निर्माण गर्ने क्षमताको प्रमाण हो। गत वर्ष याराओ नजिकै नयाँ सडक र दुईवटा हेलिप्याड पनि निर्माण गरिएको थियो ।

सीएसआईसीको प्रतिवेदनमा भनिएको छ, ‘३,९०० मिटरको उचाइमा रहेको याराओमा मौसम कठोर छ, चीन सन् २०२२ डिसेम्बर सम्ममा नयाँ भवनहरू निर्माण गर्न सफल भएको छ । तिब्बती र हान जनसङ्ख्यालाई मिसाएर चीनले सीमा क्षेत्रमा जनसांख्यिकी पनि परिवर्तन गरिरहेको विज्ञहरू बताउँछन्।’ –एजेन्सी