“मलाई लाग्छ निर्वाचित राष्ट्रपतिले अलि रमाइलो गरिरहेका छन् ।”
यो अमेरिकाका लागि क्यानडाली राजदूतको प्रतिक्रिया हो, जब नवनिर्वाचित राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले उनको देशलाई ५१औं अमेरिकी राज्य बनाउने हास्यास्पद टिप्पणी गरेका थिए ।
खतरनाक “मजाक” ट्रम्पको मनपर्ने सञ्चारमाध्यममध्ये एक हो । तर, ट्रम्पले क्यानडालाई अमेरिकामा समावेश गर्ने आफ्नो महत्वाकाङ्क्षाबारे यति लामो समयसम्म बोलेका छन् कि क्यानडाली राजनीतिज्ञले यसलाई गम्भीरताका साथ लिनुपर्दछ र सार्वजनिक रूपमा अस्वीकार गर्नुपर्दछ ।
क्यानडालीहरूसँग झिनो सान्त्वना छ कि ट्रम्पले उनीहरूको देशमा आक्रमण गर्न अस्वीकार गरेका छन् । त्यसको सट्टामा उनले “आर्थिक शक्ति”को धम्की दिइरहेका छन् । तर, उनले पानामा नहर “फिर्ता” लिने र ग्रीनल्याण्ड कब्जा गर्ने आफ्नो महत्वाकाङ्क्षा हासिल गर्न सैन्य कारबाहीलाई भने नकारेका छैनन्, जबकि ती पानामा र डेनिसका स्वशासित क्षेत्र हुन् ।
जर्मनीका चान्सलर र फ्रान्सका विदेशमन्त्रीले ट्रम्पको धम्कीलाई गम्भीरताका साथ लिएका छन् । ग्रीनल्याण्ड ईयूको पारस्परिक रक्षा खण्डले कभर गरेको छ भनेर जवाफी चेतावनी दिएका छन् । अर्को शब्दमा भन्नुपर्दा ईयू र अमेरिका ग्रीनल्याण्डको विषयमा युद्धमा सामेल हुन सक्छन् ।
ट्रम्पका समर्थक र चाप्लुसहरूले यो सम्पूर्ण कुरा ठूलो मजाकको रूपमा लिइरहेका छन् । न्यूओर्क पोस्टले नयाँ ”डोनरो डोक्ट्रिन” घोषणा गर्यो — १९औं शताब्दीको सन्देश, जसले युरोपेलीहरूलाई पश्चिमी गोलार्द्धमा हस्तक्षेप नगर्न भनेको छ । र, ग्रीनल्याण्डलाई ‘हाम्रो भूमि’ भनेर पुनः लेबल गरेको छ । ब्राण्डन गिल, एक रिपब्लिकन काङ्ग्रेस सदस्य मुस्कुराउँदै भनिरहेका छन् – क्यानडाली, पानामाली र ग्रीनल्याण्डका बासिन्दालाई अमेरिकन बन्ने विचारमा ‘आदरित’ हुनुपर्छ । तर, साना राष्ट्रहरूको अधिकार कुनै मजाक होइन । कुनै ठूलो छिमेकीद्वारा जबरजस्ती वा दबाब दिएर कुनै देश भूमि कब्जा गर्नु विश्व राजनीतिका लागि सबैभन्दा ठूलो चेतावनी हो । तर, ट्रम्पको धम्की अमेरिका एक दुष्ट राज्यको मार्चमा सामेल हुँदैछ भन्ने सङ्केत हो । यसैकारण पश्चिमा गठबन्धनलाई रुसको प्रतिरोधमा युक्रेनको समर्थन गर्नु महत्वपूर्ण भएको थाहा पाएको थियो । यो नै कारण हो कि अमेरिकाले ९० को दशकको सुरुमा इराकलाई कुबेतबाट बाहिर निकाल्न अन्तर्राष्ट्रिय गठबन्धनको आयोजना गरेको थियो । साना देशमा भएको आक्रमणले पहिलो र दोस्रो विश्वयुद्धको थालनी गरेको थियो । जब सन् १९१४ मा ब्रिटिश क्याबिनेट जर्मनीसँग युद्ध गर्नुपर्ने विषयमा दुःखित थियो । डेभिड ल्वायड जर्ज, जसले पछि प्रधानमन्त्रीको पद सम्हालेका थिए । उनले त्यसताका आफ्नी पत्नीलाई लेखेको पत्रमा भनिएको थियो – मैले शान्तिका लागि निकै सङ्घर्ष गरेको छु…तर म यो निष्कर्षमा पुगेको छु कि यदि बेल्जियमजस्तो सानो राष्ट्रमा जर्मनीले आक्रमण गर्यो भने हाम्रो सबै शक्ति युद्धको पक्षमा लाग्नेछन् ।ब्रिटेन र फ्रान्सले सन् १९३८ मा नाजी जर्मनीबाट चेकोस्लाभाकिया बचाउन अस्वीकार गरे । तर, एक वर्ष भित्रै उनीहरूले आफ्नो गल्ती स्वीकार गरे र पोल्याण्डलाई सुरक्षा ग्यारेन्टी दिए । जुन जर्मनीको आक्रमण सूचीमा अर्को सानो छिमेकी थियो । पछि पोल्याण्ड माथिको आक्रमणले द्वन्द्व सुरु गर्यो ।ट्रम्पका समर्थक उनको भाषण र विगत वा वर्तमानका आक्रमणकारीबीच कुनै तुलना गर्दा गम्भीर आपत्ति जनाउँछन् । उनीहरू यो तर्क गर्छन् कि ट्रम्पका माग वास्तवमा स्वतन्त्र विश्वलाई सुदृढ गर्ने उद्देश्यले चीन र सम्भवतः रूससँगको सङ्घर्षको लागि छन् । ट्रम्पले क्यानडा, ग्रीनल्याण्ड र पानामा प्रतिको आफ्नो विस्तारवादी आकाङ्क्षालाई राष्ट्रिय सुरक्षा आधारमा औचित्य दिएका छन् ।
Facebook Comment
Comment