सिरियामा असदको पतन रुसको विश्वसनीयतामाथि ठूलो धक्का

काठमाडौं । रुसको सैन्य शक्तिको सहयोगमा करिब एक दशक सिरियामा बशर अल असद सत्तामा थिए । पछिल्लो २४ घण्टामा जे भयो, त्यो अचम्म नै रह्यो ।

सिरियामा असदको शासन पतन भएको छ । असद देश छोडेर मस्को पुगेका छन् । रुसी समाचार एजेन्सी र सरकारी टिभीले क्रेमलिन स्रोतलाई उद्धृत गर्दै रुसले असद र उनको परिवारलाई मानवीय आधारमा शरण दिएको बताएको छ ।

केही दिनमै क्रेमलिनको सिरिया परियोजना एक नाटकीय घटनामा ध्वस्त भएको छ । र, रुस यसलाई रोक्न असफल साबित भएको छ । रुसी विदेश मन्त्रालयले एक विज्ञप्ति जारी गर्दै सिरियामा भएका नाटकीय घटनाक्रमको निगरानी गरिरहेको जनाएको छ ।

रूसलाई प्रहार

असदको पतन रुसका लागि ठूलो धक्का हो । सन् २०१५ मा रुसले समस्यामा परेका असदलाई सहयोग गर्न हजारौं सैनिक पठाएको थियो ।

रुसको मुख्य उद्देश्य आफूलाई विश्व शक्तिका रूपमा प्रस्तुत गर्नु थियो । सोभियत युगपछि यो भ्लादिमिर पुटिनको पश्चिमी देशहरूको शक्तिलाई चुनौती दिने पहिलो ठूलो प्रयास थियो ।

र, यो प्रयास सफल भएको देखिन्छ । सन् २०१७ मा राष्ट्रपति पुटिनले सिरियाको हमिम एअर बेसको भ्रमण गरेर आफ्नो मिसन सफल भएको बताएका थिए ।

त्यतिबेला रुसी हवाई हमलामा सर्वसाधारणको मृत्यु भएको खबर आएपनि रुसी रक्षा मन्त्रालयले आफ्नो सैन्य शक्ति देखाउन विदेशी मिडियालाई सिरियामा लैजाने गरेको थियो । यस्तै, एउटा यात्रामा एक अधिकारीले रुस ‘लामो समय’ सिरियामा बस्न लागेको बताए ।

सम्मानको कुरा मात्रै होइन…

तर, यो सम्मानको कुरा मात्र थिएन । सैन्य सहयोगको बदलामा सिरियाले रुसलाई हेमिमको विमानस्थल र टार्टसको नौसैनिक बेस ४९ वर्षको भाडामा दिएको थियो ।

रुसले भूमध्यसागरीय क्षेत्रमा आफ्नो स्थान कायम गरेको थियो । यी दुबै आधारहरू अफ्रिकामा प्रदान गरिएका सैन्य अनुबन्धहरूको लागि महत्त्वपूर्ण भए ।

अब रसियाको लागि ठूलो प्रश्न यो छ – अब यी आधारहरूको के हुनेछ ? जसमा रुसले असद मस्को आएको बताएको छ भने रुसले सिरियाको सशस्त्र विपक्षीसँग पनि सम्पर्कमा रहेको उल्लेख गरेको छ ।

सरकारी टिभी एन्करले सिरियाका विपक्षी नेताहरूले त्यहाँ रसियाको सैन्य अड्डा र कूटनीतिक नियोगको सुरक्षाको ग्यारेन्टी गरेको बताएको छ ।

परराष्ट्र मन्त्रालयले सिरियामा रहेका आफ्ना अड्डाहरूलाई अहिले उच्च सतर्कतामा राखिएको जनाएको छ । मन्त्रालयले अहिले उनीहरुलाई कुनै गम्भीर खतरा नरहेको दाबी गरेको छ ।

बशर अल असद सिरियामा रुसको सबैभन्दा ठूलो समर्थक थिए । रूसले उनलाई धेरै विश्वास गर्‍यो । मस्कोका अधिकारीहरूले असदको सत्ताच्युतलाई आफ्नो विदेश नीतिको लागि प्रहारको रूपमा प्रस्तुत गर्नबाट बच्न सक्ने छैनन् ।

बलिको बोका

यति हुँदाहुँदै पनि अधिकारीहरू यसका लागि बलिको बोका खोजिरहेका छन् । आइतबार राति रुसी सरकारी टिभीले आफ्नो साप्ताहिक कार्यक्रममा सिरियाली सेनालाई लक्षित गर्दै विद्रोहीविरुद्ध लड्न नसकेको आरोप लगाएको थियो ।

टिभी एन्कर येभगेनी किसेलेभले भने, “सबैले देख्न सक्छन् कि सिरियाली अधिकारीहरूको लागि स्थिति नाटकीय बनिरहेको छ । तर, एलेप्पोमा युद्ध बिना मैदान छोडियो । धेरै सुदृढ सैन्य स्थानहरू आत्मसमर्पण गरियो । यो सबै तब भयो, जब सरकारी सैनिकहरूसँग राम्रो हतियार थियो ।”

एन्करले दावी गरे कि रुसले सिरियामा मेलमिलापको लागि सधैं ठाउँ पाएको छ ।

अन्त्यमा एन्करले भने, “अवश्य पनि सिरियामा के भइरहेको छ भन्ने कुरामा हामी उदासीन छैनौं । तर, हाम्रो प्राथमिकता रुसको आफ्नै सुरक्षा हो । र त्यो युक्रेनमा भइरहेको हाम्रो विशेष सैन्य अभियान हो ।”

यो रूसी जनताको लागि स्पष्ट सन्देश हो । रुसले बशर अल-असदलाई नौ वर्षसम्म सत्तामा राख्नका लागि स्रोतहरू खन्यायो । यसका बावजुद रुसका जनतालाई उनीहरूसँग चिन्ता गर्नुपर्ने अझ महत्त्वपूर्ण कुराहरू रहेको बताइएको छ ।

-बीबीसीबाट

सम्बन्धित सामग्री-

यी हुन् सिरियामा असदको पतनका ३ प्रमुख कारण

‘शान्त’ असदको तानाशाही शासन : दाइको मृत्युपछि राष्ट्रपति, २४ वर्षपछि भगाए विद्रोहीले

अल-जुलानी : जसले अन्त्य गरे असदको २४ वर्षे शासन

सिरियामा किन भइरहेको छ द्वन्द्व ?