बुध ग्रहमा हिराको १४ किमी बाक्लो तह रहेको दाबी

काठमाडौं । एक नयाँ अध्ययनमा चीन र बेल्जियमका वैज्ञानिकहरूले बुध ग्रहको सतहमा हिराको तह बनेको हुनसक्ने दाबी गरेका छन् ।

यस ग्रहको सतहमा करिब १४ किलोमिटर बाक्लो हिराको तह बनेको हुन सक्ने वैज्ञानिकहरूले दाबी गरेका छन् । नेचर कम्युनिकेसन जर्नलले ‘बुधमा हिरै हिराको बाक्लो सतह’ समाचार प्रकाशन गरेको थियो ।

कार्बन–स्याचुरेटेड म्याग्मा महासागरमा क्रिस्टलाइजेशन भएर हिरा बनेको हुनसक्ने वैज्ञानिकहरूको अनुमान छ । तर, ग्रह चिसो भएपछि हिरा ग्रेफाइट बन्यो । ग्रेफाइट र हिरा दुवै कार्बनका आइसोमर हुन् ।

ग्रेफाइटमा कार्बन परमाणुहरू षट्कोणीय सञ्जालमा एकअर्कासँग जोडिएका हुन्छन् । हिरामा भने कार्बन परमाणुहरू चर्तुकोणीय संरचनामा एकअर्कासँग जोडिएका हुन्छन् ।

बुधमा हिराको तह कसरी बन्यो भन्ने बुझ्न वैज्ञानिकहरूले उच्च दबाब, तापक्रम र थर्मोडायनामिक मोडेलिङ प्रयोग गरेर ग्रहको भित्री हिस्साको अवस्था पुनः सिर्जना गरेका थिए ।

यस प्रक्रियाले सन्तुलन चरणमा खनिजको अध्ययन गर्न मद्दत मिल्यो । बुधको आइरन ओरमा सल्फरको उपस्थितिले क्रिस्टलाइजेशन प्रक्रियालाई सहज बन्यो । यसका कारण कोर मेन्टलको सीमामा हिरा बन्यो ।

नासाको मेसेन्जर वा मर्करी सतह, अन्तरिक्ष वातावरण, जियोकेमिस्ट्री र रेंजिङ बुधको परिक्रमा गर्ने पहिलो अन्तरिक्ष यान थियो ।

यस ग्रहले करिब ५ वर्षसम्म परिक्रमा गरेको बेला, यसको डाटा भूविज्ञान, चुम्बकीय क्षेत्र र ग्रहको रासायनिक संरचना अध्ययन गर्ने वैज्ञानिकहरूका लागि सान्दर्भिक भएको छ । तिनीहरूले बुधमा प्रचुर मात्रामा कार्बन भेट्टाए जुन आदिम ग्रेफाइट फ्लोटेशन क्रस्टको परिणाम हो भनेर मानिएको थियो।